این معاونت تا پایان سال 1387 تحت دو عنوان معاونت فروش و معاونت املاک و مستغلات اداره می گردید لیکن از ابتدای سال 1388 طبق سیاستهای ابلاغی و متعاقباً در سال 94 با تغییرات مدیریتی و در راستای چابک سازی ساختارهای واحدهای مجتمع اقتصادی ، معاونت حقوقی و تحقیق و استرداد نیز با معاونت املاک و فروش ادغام و در ساختار جدید مجتمع اقتصادی تاکنون با نام معاونت حقوقی و املاک و با محوریت شش اداره کل املاک مناطق در کشور فعالیت می نماید که اهمّ وظایف آن عبارتند از:
* مدیریت ، ساماندهی و تعیین سیاستهای املاک در اختیار
* فروش املاک ( مزایده ، ترک تشریفات ، تصرفی ، مشاعی ، ملکیّت و ... )
* انجام اقدامات حقوقی در رابطه با املاک ( طرح دعوی در محاکم قضائی و اجرای احکام صادره جهت پیگیری مطالبات این نهاد )
* تعیین تکلیف موارد اختلافی با نهادها ، سازمانها و ارگانها و ...
* برنامه ریزی و کنترل عملکرد فروش نقدی و غیر نقدی اداره کل مناطق ششگانه
* آماده سازی املاک جهت عرضه در مزایده های عمومی
* تعیین تکلیف اراضی تصرفی تجمیعی و غیر تجمیعی در سراسر کشور
